Ο ιστοχώρος του ΠΑΓΓΕΡΑΓΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ (Αττική)

Ιστοχώρος του ΠΑΓΓΕΡΑΓΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ (Αττικής).......................... Ο Παπάδος ο Πλακάδος ο Παλαιόκηπος ο Σκόπελος και ο Μεσαγρός εξουσία και κλήρος της γενιάς μας...........και φυσικά το λατρεμένο Πέραμα

Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Μεσαγρός 1898

Μεσαγρός 1898. Προσκλητήριο γάμου. 

Πηγή : Φατσοτέφτερο (fb)  του Κώστα και της Αφροδίτης Μαϊστρέλλη.



Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2014

Ἐκ τοῦ Δημαρχείου Γέρας - 25 Φεβρουαρίου 1913


25 Φεβρουαρίου 1913 -  25 Φεβρουαρίου 2014 

 101 χρόνια μετά

Ἐπικυρῶ τό γνήσιον τῶν  ὑπογραφῶν …
Σκόπελος Γέρας 25 Φεβρουαρίου 1913
Ὁ  Δήμαρχος Γέρας
Ε. Βάρκας


Εὐστράτιος Γιαννίκου καί  Ἄννα Γιαννίκου  ἐπλήρωσαν…
25 Φεβρουαρίου 1913
Ἐκ τοῦ Δημαρχείου  Γέρας





Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014

Ο εν Παπάδω Γέρας Σχολάρχης - Μάιος 1891

Ο εν Παπάδω Γέρας Σχολάρχης Προκόπιος Μανιόπουλος εκ  Μεσαγρού Γέρας ηλικίας 55 ετών επαρουσίασεν απολυτήριον υπ' αρ' 9 της χρονολ. 9 Ιουλίου 1861 της εν Ιεροσολύμοις Πατριαρχικής Θεολογικής Σχολής. Απεφασίσθη να χορηγηθή αυτώ η σχετική άδεια.   (26 Μαΐου 1891) Πηγή : Γ.Α.Κ. Νομού Λέσβου 

To νέο Δ.Σ. του ΠΑΓΓΕΡΑΓΩΤΙΚΟΥ


Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2014

ΑΧΛΙΟΠΙΤΑΣ

Ένα παλιό παραμύθι του Σκοπέλου    δημοσιευμένο   στην ομάδα  "Σκοπελος Λεσβου"  του Φατσοτέφτερου, από τον
  διαχειριστή  της ομάδας Αντώνη Ε. Αγιασώτη.

Mια φουρά ήνταν μια χήρα τσι είχι ένα γυιό κάλπ’  , τουν λέγαν Γιάν(j). Η Γιάν’ς απ’ τ’ν καλπιά τ’  κάντουν ούλ(j)   μέρα μες γουνιά τσί σκάλζι τ’ν αχλιά, γ(j) αυτό τούν λέγαν Αχλιουπτάρ’.
 Μια μέρα η μάνατ’  πριν φυγ(j)   στη δλειά αφίτσι στου Γιάν(j)    μια τσλιά τσι τίπει:  «Βρέ, καλά να τ’  βράγς άμα ν’ έρτου του βράδ’ να φάμι».  Τσίνους τ’ν έρξει σα  μπούταν μες του  τζιντζιρέ. Έβρασει άπλυτ(j)    η τσλιά, φούσκουσι, πήγ(j)    η Γιάν’ς να τ’  τζιντίξ μί του πηρόν(j),    να δει αν έβρασει,  έσκασει η τσλιά τούν έκανει μό σκατό. Λέ τότις : «Έ ντ’  παίρνου να πάγου σ’  θάλασσα να τ’ πλύνου, να πλυθώ τσι γώ;».
Σα  νί πήγι σ’  θάλασσα τσί τ’ν έπλυνι τσί τ’ν έκανι ακράτ(j),    πέρνα ένα καράβ’ τ’ σήκουσι στουν αγέρα τσί φώναζει: «Είιιιιιιιινι καθαρή γί τσλιαααααααααααααά;». Γ(j)   αθρώπ’ απ’ του καράβ’ θαρρούσαν πς φώναζει «βουήθεια» πλιβρίσαν,  άλλα άμα είδαν του Γιάν(j)    ήνταν μό θμός.  Τούν τνάξαν ένα ραβδί αματί  τι,  τσί τι παν να μη ξαναφουνάξ’ .  "Τσί τί να λέγου λέ(j)    η Γιάν’ς"«Να λες ώρα καλή στη πρύμη σου κ’    αέρα στα πανιά σου κ’ ένα πουλί πιτάμινου να μη βριθεί μπρουστά σου».
Πάγινι στου δρόμου η Γιάν’ς κούνι τη τσλιά τς ίλιγι του τραγδέλ(j).    Έλα ντε που ήβρι έναν κυνηγό στου δρόμου που γύρζει απ’ του προυί τς ένι σκότουσει τίπουτα; Τούν ακού γί κυνηγός λε: "Βρέ κιαρατά συ φτέβγς που  έν ήβρα ένα πλ'ι να σκουτώσου», τσί τούν έκανι μαύρου στου ξύλου. «Ε, τί να  λέγου;», λέ η καγμένους η Γιάν’ς.  «Να λες πέντι πέντι την ημέρα κι κατό την εβδομάδα».  Πάγινει λοιπόν η Γίαν’ς τσι ίλιγει του τραγδέλ (j).  
Έλα μου ντε που αντάμουσι ένα λείψανου (νεκρική πομπή) στου δρόμου! «Βρέ πανάθιμάσυ, ‘μείς έναν παγαίνουμι τσι κλαίμει,  τσι σύ θέλ’ς πέντι;».  Τούν πατήσαν ένα ραβδί άλλου πράμα,  η Γιάν’ς απόκαρει.  Αρπά τς ένας στσύλους τ’ν πατσά, κόφτ’ , πλάλει η Γιάν’ς απού πίσου,  πα υ στσύλους τρύπουσι σι μια αυλή. Φτός υ στσύλους είχι ένα μάτ(j).   Πα(j)    υ Γιάν’ς όξου απ’ τ’ν πόρτα φουνάζ’ :      « Βγάλει θιά του στραβό όξου" και εννοούσε το σκύλο. Η γυναίκα όμως που έμενε εκεί ήταν χήρα και είχε εραστή έναν αόμματο άντρα, ήβγει όξου:  "Τί θέλς βρε τσι φουνάγς;;; "του είπε.   «Βγάλει του στραβό που έχ’ς μέσα, τσι μ’ πήρι τ’ τσλιά». «Σώπα βρέ πανάθημάσυ τσι θα μας πάρ’ χαμπάρ’ του χουριό! Να πάρει ένα χρυσό φλουρί τσί πάνει να πάρ’ς οτ’ σκατά θέλς».
Μια αλιπού πουνηρή τζιώστσι του Γιάν(j)    να παρ(j)    του χρυσό φλουρί. «Άμα μ’ δώγς του φλουρί θα συ κάνου βασιλιά» τ’  είπι. «Τίλιγια θα μυ κάν’ς βασλέ μουρή αλιπού; Θέλς τσί τα λές;». Να μη τα πολυλουγώ «δόμ’του», « ε στου δίνου» , «δόμ’του» « ε στου δίνου»,  πήρει γ(j)    αλιπού του φλουρί τσί τσίνσει να πα τα προυξινιά. Πέρασι βνά τσί θάλασσις, πουρπάτξι μέρις τσί νύχτις, πήγει σ’ ένα βασλέ που είχι μια κόρ(j). «Βασιλιά μ’ σ’ φέρνου καλά προυξινιά.  Ένα γαμπρό άλλουν ίδιου έν εχ(j)  στον  κόσμου». Καλουγνώμσι υ βασλές τσι κανουνίσαν μι τν αλιπού να πά του Γιάν(j)    να τουν γνουρίσουν. Έλα που η Γιάν’ς ήνταν άσπρους απ’ τν αχλιά τσι τα ρούχα τ’  ήταν τρυπμένα; Τίλιγια να τουν πα στου παλάτ; Τουν ξιβράκουσι, τουν ίβαλι μες ένα πουταμό τσι τ’ είπι: « Έδιου θα μι πιριμένς να έρτου να συ πάρου».
 Ύστιρα έδισει ένα κλαδί σ’ν ουρά τς τσι πλάλει μες του χουματόδρουμου. Σκόστσει η σκούν(j)    ένα μπόγ(j). Βλέπαν υ βασλές, μι τ’ γναίκα, του δρόμου, βλέπαν τ’  σκούν(j) ,  λέγαν αναμιταξύ τουν: « Γιαδέ σκούν(j) !   Τ’  Γιάν(j)    οι γ(j)    άμαξις μι τα καλά ιρχόντι». Πα γ(j)    αλιπού στο βασλέ, έκανι κουμάτ’ τσί τ’ δαρμέν(j),    αρχίνσει τα κλιάματα: «Αχ,  βασλέ μου πουλιχρουνιμένι στού θρουνί ακουμπισμένι, κακό που πάθαμι! Ιρχόμασταν μι σαράντα άμαξις τσι δώρα φουρτουμένις, αλλά κλέφτις μας σταματήξαν τσι μας τα πήραν ούλα! Ε μας έφτανι, πιτάξαν τσί του Γιάν(j)    μες ένα πουταμό , τσι τί θα κάνουμι τώρα;». «Μουρ(j)    αλιπού!»  λε υ βασιλιάς. «Ε, να βασλέ μ’ ! Θα ιτιμάγς τ’ πιο καλή άμαξα γιατί έδγιτς είνι μαθμένους υ γαμπρός,  τσι μια φουρισιά τ’  πιο καλή γιατί μο καλές φουρεί,  τσι θα πάμι να τουν πάρουμ».
 Πήγαν του λοιπόν τσι τούν φέραν μες τα καλά τ’ ατλάζια. Η Γιάν’ς εν ήξηρη τί να κάν’ απ’ χαρά τ’ πια, τσι λε σν αλιπού: «Όσου ζεις θα σ έχου κουρόνα στου τσιφάλιμ, τσι σα πιθάνς βασιλικά θα σι θάψου». Γ(j)   αλιπού, πουνηρή, ε τούν πίστιψει και σα πιράσαν καμπόσις μέρις έκανι τ’ν απιθαμέν(j)    για να δει άμα θα κάν(j)    υ Γιάν’ς αυτό που τ’ν έταξει. Πάν’ οι παρακόρις λεν «Γιάν(j)    γ(j)   αλιπού ψόφσι». « Ε, τί θέλιτι;  Αρπάξτι την απ’ του κανί τσι πιτάξτη την σ’ ένα χαντάτς». Σκώνιτι γ(j)    αλιπού απάνου.  Τά χάσει υ Γιαν’ς κόπτσι η μλιάτ’ Άπειτα αρχίνσι τα παρακάλια: «Αλιπδούλαμ», «Αλιπδούλαμ». Τούν σμπάθσει γ(j)    αλιπού τς ύστιρα πια σα πέθανι στ’ αλήθεια παίζαν τα ντούμπανα, τα όργαλα, τρεις μέρις τσι τρεις νύχτις. Τσί υ Γιάν’ς έκλιγι απ’ του καμό τ’.

άγνωστες λέξεις: κάλπς= τεμπέλης, αχλιά=στάχτη, τσλιά =κοιλιά πατσάς, τσιντίξ>τσιντώ=κεντώ,
ακράτ>ακράτους=καθαρός, πλιβρίσαν>πλιβρίζου=πλησιάζω,
.απόκαρει>απόκαρα=ταλαιπωρήθηκα
τζιώστσι>τζιώνουμι=πλησιάζω με πονηρό σκοπό,γίνομαι φορτικός



Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014

ΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ ΠΑΓΓΕΡΑΓΩΤΙΚΟΥ - ΕΚΛΟΓΗ ΝΕΟΥ Δ.Σ.- ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΝΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ


Το Σάββατο  15 Φεβρουαρίου  2014 στο  Συνεδριακό Κέντρο Νέας Ιωνίας πραγματοποιήθηκε η Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση του Παγγεραγωτικού Συλλόγου Μυτιλήνης (Αθηνών). Στην εκδήλωση  παρευρέθηκαν περισσότεροι από  150 Γεραγώτες και φίλοι της Γέρας που διαμένουν στην Αττική. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης, αλλά και κρίσης αξιών  είναι παρήγορο που   παρόμοιες εκδηλώσεις αγκαλιάζονται από τον κόσμο και ιδιαίτερα από την νεολαία μας. 
Η συμμετοχή της νεολαίας, καθώς και η παρουσία των πέντε πρώην προέδρων του συλλόγου  των Θεόφραστου Τσακίρη, Στρατή Καραγιασσώτη, Γρηγόρη Κυριάκου, Παναγιώτη Αγιακάτσικα και Παναγιώτη Πελεκάνου φανερώνει ότι το πνεύμα ενότητας  και η συνύπαρξη της νέας με την παλιά γενιά είναι σημεία ελπίδας για το αύριο.
 Την εκδήλωση  τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Νέας Ιωνίας  κ. Ηρακλής Γκότσης, ο Πανεπιστημιακός Καθηγητής κ. Τηλέμαχος Χατζαφράτης, οι Μυτιληνιοί λογοτέχνες κ. Απόστολος Γονιδέλλης και Δημήτρης Νικορέτζος, ο εκπρόσωπος της ΟΛΣΑ κ.   
Η εκδήλωση άρχισε με το καθιερωμένο  έθιμο "ποδαρικό" .
Μετά τις διαδικασίες εκλογής νέου Διοικητικού Συμβουλίου έγινε η κοπή της βασιλόπιτας του Συλλόγου από τον  αειθαλή Γεραγώτη- που ήρθε ειδικά από τη Γερμανία για να παραστεί στην εκδήλωση- τον  κ. Δημήτρη Κεφαλίδη.  Ακολούθησε η βράβευση των νέων Γεραγωτών φοιτητών και σπουδαστών. Η εκδήλωση έκλεισε με   παραδοσιακό γλέντι με ούζο , μεζέδες και    τη συνοδεία της  ορχήστρας του Παναγιώτη Αγιακάτσικα. 




Το  έθιμο "ΠΟΔΑΡΙΚΟ"


Ο Πρόεδρος Στρατής Χατζηχρήστος
 παραθέτει τον Διοικητικό Απολογισμό

Ευχές και προβληματισμοί
 από τον Δημήτρη Κεφαλίδη
Δημήτρης Στουρνάρας  , μέλος του συλλόγου 
και συνεργάτης της εφημερίδας "ΓΕΡΑ"


Κοπή της Πίτας από τον Δημήτρη Κεφαλίδη.
Ο εκπρόσωπος της ΟΛΣΑ  αναφέρθηκε
στο Πνευματικό Κέντρο  "Μίλτης Παρασκευαΐδης"

Ο Στρατής Καραγιασσώτης
 βραβεύει την Ειρήνη Τοπούλη.


Ο Στρατής Καραγιασσώτης παρουσιάζει
την  Έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής
Η νεολαία παρούσα

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014

ΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΙΩΤΕΣ

H παρακάτω παράδοση αντλήθηκε από το ένα βιβλίο του 1894 το οποίο αναφέρεται στη Λαϊκή Παράδοση του νησιού μας και σχετίζεται με την λεσβιακή παροιμιακή  φράση " Σαράντα ή κατ'  άλλους δώδεκα Μυτιληνιοί ένα γάιδαρο φορτώναν". Το βιβλίο υπάρχει στο διαδίκτυο  και το ανακάλυψε  ο διαχειριστής της ομάδας του  Φατσοτέφτερου "Σκοπελος Λεσβου".  Για να οδηγηθείτε στην συγκεκριμένη παράδοση πατήστε τον σύνδεσμο στην παρακάτω εικόνα και πηγαίνετε στη σελίδα 116. Τη μετάφραση στα ελληνικά έκανε η Ελένη Ασπιώτη.
 α



                        ΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΙΩΤΕΣ


Κάποτε ήταν σαράντα Χιώτες  που ήθελαν να κόψουν ένα κυπαρίσσι ……  Ο καθένας από αυτούς έφερε το τσεκούρι του. Έκανε αφόρητη ζέστη. Στη συνέχεια είδαν   έναν μπαχτσέ και κάθισαν να ξεκουραστούν. Κάθισαν γύρω από μια μεγάλη στέρνα  κι άπλωσαν (κρέμασαν) τα πόδια τους στο νερό. Κι είπαν:
«Πω, πω πόσα πόδια ! Μα, ποια είναι τα δικά τους και ποια  είναι τα  δικά μου;»
Ε, λοιπόν ο μπαχτσαβάνης είπε στους Χιώτες:
«Δώστε μου το τσεκούρι σας κι εγώ  θα σας αποκαλύψω ποια είναι του καθενός τα πόδια».
 Ο μπαχτσαβάνης  έκρυψε  όλα τα τσεκούρια, εκτός από  ένα  με το οποίο άρχισε να χτυπά τα πόδια τους. Οι Χιώτες  μάζεψαν τα πόδια τους  και τράπηκαν σε φυγή , εγκαταλείποντας τα τσεκούρια τους.
Έφτασαν στον τόπο που ήταν το κυπαρίσσι.
Καθώς δεν είχαν τσεκούρια , ανέβηκαν  όλοι μαζί στο ψηλό δέντρο, πατώντας ο ένας πάνω στον άλλον   και έσπρωχναν με  πόδια και χέρια για να πέσει το κυπαρίσσι. Εκείνος που ήταν στην κορυφή του  δέντρου κουράστηκε και είπε στους άλλους:
« Κρατήστε με γερά , γιατί δεν με κρατούν τα χέρια μου!»
Άφησε το δέντρο κι όλοι οι Χιώτες  τουμπάρησαν κι έπεσαν. Σκοτώθηκαν όλοι τους, εκτός από δύο οι οποίοι ήθελαν να επιστρέψουν στο σπίτι τους.
Στον  δρόμο , ο  ένας  τους   είδε  ένα μεγάλο  πουλί σκαρφαλωμένο πάνω σε ένα δέντρο και είπε  στον σύντροφό του:
«Θα πιάσω αυτό το πουλί να το μαγειρέψουμε».
Τη στιγμή που ανέβαινε  στον κορμό  για να αρπάξει το πουλί, εκείνο πέταξε μακριά.
Τότε ο Χιώτης φώναξε:  « Ω, πουλί ! Εσύ πετάς ! Αλλά κι εγώ επίσης πετώ!»
Κι έριξε βουτιά στον γκρεμό.
Ο άλλος  Χιώτης συνέχισε την πορεία του. Έφτασε σε μια
Γέφυρα και του μπήκε  ξαφνικά στο μυαλό ότι
ποτέ στη ζωή μου δεν είχε δει πίσω του .
 Έτσι σήκωσε  τη βράκα  του  και έσκυψε για να δει.  Ενώ  οπισθοχωρούσε  ,  
πλησίασε την άκρη της γέφυρας χωρίς να προσέξει και έπεσε μέσα στο νερό .
Στην παραπάνω   ιστορία οι Χιώτες  αντιπαραθέτουν το :

«Δέκα Μυτιληνιοί έναν γάιδαρο φορτώναν και ξεφορτώναν».

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014

Μοιχεία στα ντάμια

Υπόθεση  μοιχείας που εκδικάστηκε από τη Μητρόπολη Μυτιλήνης την εποχή της Τουρκοκρατίας, αρχές του 20ού αι. 
Το "ζεύγος" γνωρίστηκε στο πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων.
Τα κείμενα της δικογραφίας μιλούν από μόνα τους.                                                                                       (Για την αντιγραφή Σ.Γ.)
                                                                                                             ΠΗΓΗ : ΓΑΚ. Νομού Λέσβου

Από το κατηγορητήριο ... η μεν συμποσίασις έλαβε χώραν κατά την εν Γέρα τελουμένην πανήγυριν των Αγίων Αναργύρων τη πρώτη Ιουλίου έ.έ. η δε μοιχεία περί τα τέλη του αυτού μηνός ή κατά τας αρχάς Αυγούστου, μετά του Νικολάου Τ........ 




Καταθέτει ο πρώτος  μάρτυρας κατηγορίας : 
 
"Περί τα τέλη παρελθόντος  Σεπτεμβρίου ειργάζετο παρά τη εναγομένη, η οποία διώρθωνε τότε την οικίαν της. Αύτη έμεινε να τω χρεωστή επτά γρόσια, τα οποία πολλάκις τη είχε ζητήσει, αλλά δεν τα έδιδεν. Επί τέλους τω έδωκε  έν κασκέτο, το οποίον και δεικνύει εις το Συμβούλιον. Επρότεινε δε τότε εις αυτόνόπως υπάγη μεθ' αυτής εις το εν εξοχή ντάμι της και συγκατοικίσωσι κατά την συγκομιδήν των ελαιών. Επί τη δηλώσει δε αυτού ότι δεν έχει σκεπάσματα, εκείνη τω λέγει ότι έχει εφάπλωμα το οποίον αρκεί και δια τους δύο. Δηλαδή τω επρότεινε  να πλαγιάζουν μαζί. Ερωτηθείς δε περί των σχέσεων της εναγομένης μετά του Νικολάου Τ...., δηλοί  ότι δεν γνωρίζει  τίποτε, ήκουσεν όμως ότι τοιαύται σχέσεις υπάρχουσιν."


Κατάθεση του δεύτερου μάρτυρα κατηγορίας : 

 " Μιαν  ημέραν κατήρχοντο από την πάροδον (γκεστερμέ) με τον Γρηγόριον Φ.... εις τον κάμπον. Διερχόμενοι εκ της εξοχής της γνωστής του εναγομένης Δ...... είδον αυτήν καθημένην μετά του Ν. Τ.......... επί της πεζούλας της υπαρχούσης  έμπροσθεν εις το ντάμι της. Η Δ......... και ο ρηθείς Τ...... άμα είδον αυτούς εσπευσμένως εισήλθον εις το ντάμι, ούτος δε  και  ο συνοδός του εξηκολούθησαν τον δρόμον των. Όταν όμως επροχώρησαν ολίγον , τη προτροπή του συντρόφου του επέστρεψαν πάλιν εις το ντάμι της εναγομένης, ο ρηθείς σύντροφός του είδε από την αραμάδαν της θύρας εντός του νταμίου την εναγομένην  και τον ρηθέντα  Νικόλαο  Τ........ να εναγκαλίζωνται και να παίζουν, αυτός δε ο μάρτυς ίστατο μεν παραπλεύρως του συντρόφου του, δεν είδεν όμως εντός του νταμίου. Μεθ' ό ανεχώρησαν εκείθεν. Καθ' οδόν επρόφθασεν εις τον δρόμον  ο εν λόγω Νικόλαος Τ. 

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014

To "ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑΤΙΚΟ"

   ..Επειδή κατά νόμον το υπό χήρας γυναικός νέον νυμφευομένης διδόμενον ως κοινώς παλληκαριάτικον ονομαζόμενον.. 


   Ένα παράξενο έθιμο που επικρατούσε στη Γέρα είναι το «παλληκαριάτικο». 
 Το «παλληκαριάτικο» είναι πρόγαμη δωρεά και ξεφεύγει από τον κανόνα της παροχής «δώρου» από τον άνδρα σε γυναίκα. Στην περίπτωση του «παλληκαριάτικου», το δώρο γίνεται από τη χήρα γυναίκα στον μελλοντικό και κατά πολύ μικρότερο σε ηλικία μέλλοντα σύζυγο. Κι εδώ η Γέρα πρωτοπόρα. Απόφαση της Μητρόπολης Μυτιλήνης (τέλη του 19ου αι.) αναφέρεται σε δικαστική διεκδίκηση «παλληκαριάτικου» κτήματος στην περιοχή της Γέρας. Η απόφαση σώζεται στα ΓΑΚ Νομού Λέσβου. Το διεκδικούμενο κτήμα βρισκόταν στην περιοχή Φαρά. 
                                                                                            Σ.Γ.

...  η αντίδικος  παρεχώρησεν εις τον εντολέα του ως παλληκαριάτικον το εις Φαρά ελαιόκτημα... (Γ.Α.Κ. Νομού Λέσβου)
...Επειδή κατά νόμον το υπό χήρας γυναικός νέον νυμφευομένης διδόμενον ως κοινώς παλληκαριάτικον ονομαζόμενον... (Γ.Α.Κ. Νομού Λέσβου)


Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2014

ΒΗΜΑ Φ. 57



Κυκλοφορεί αύριο Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου το 57ο φύλλο 

της μηνιαίας εφημερίδας του

 ΠΑΓΓΕΡΑΓΩΤΙΚΟΥ  ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΕΡΑΣ 

"ΤΟ ΒΗΜΑ" διαλόγου της Γέρας.

M/S LABRINI II...1980

Το M/S LABRINI II...1980 που έδενε  συχνά στο λιμάνι του Περάματος τη δεκαετία του '80
H φωτογραφία είναι της Βάσσα Παρασκευά.


Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

Conze "Reise auf der Insel Lesbos" _ Μετάφραση αποσπασμάτων

Aναδημοσιεύουμε την ανάρτηση της 6ης Ιανουαρίου 2014. Αυτή τη φορά παραθέτουμε και τη μετάφραση των σχετικών αποσπασμάτων. Την επιμέλεια της μετάφρασης έκανε ο εις την Γερμανίαν διαμένων Γεραγώτης, Παναγιώτης Μοσχόβης.
Η μετάφραση ακολουθεί των φωτογραφιών των αποσπασμάτων.


Οι αναφορές  στα χωριά και σε τοποθεσίες της Γέρας του αρχαιολόγου Alexander Christian L. Conze 
Από το βιβλίο του Conze  "Reise auf der Insel Lesbos" 
που εκδόθηκε στο Αννόβερο το 1865

O Alexander C Conze  στη Σαμοθράκη

 Θα ήταν ευχής έργον, όποιος γερμανομαθής έχει το χρόνο και τη διάθεση να μας δώσει την ακριβή μετάφραση.









Αρχή σελίδας 49
 Μετάφραση (απόσπασμα)από το βιβλίο του Κόνζε. Ταξίδι στο Νησί της Λέσβου

Ο Κούνζε βρισκόταν στην Αγιάσο και γράφει τα εξής για την περιοδεία του στα χωριά της Γέρας: μετά το πρώτη παράγραφο
Η επόμενη ημέρα και οι δύο μετέπειτα ημέρες έχουν προγραμματιστεί για την επίσκεψη μερικών σημείων στην νότια παραλία του νησιού και στις ανατολικές περιοχές του κόλπου της Γέρας.
Η διαδρομή μου πήγαινε πρώτα ακριβώς ευθεία με κατεύθυνση προς τα νότια για στο χωριό Πλωμάρι δια μέσου ορεινής και με πολλά δένδρα  διαδρομής, μετά αριστερά μπροστά από παραλιακό χωριό Ποταμός με νοτιοανατολική κατεύθυνση  για Πλαγιά.
Ο δάσκαλος σε αυτό το μικρό χωριό μου ανέφερε  το όνομα του γερμανού Λούτβηκ  Ρόσσ που τον είχε καθηγητή στην Αθήνα. Με μεγάλη προθυμία με συνόδεψε δε σε μια εκκλησία κοντά στη Πλαγιά που υπήρχαν επιγραφές και ονομάζεται Παναγία Παπαντή ( Παναγία Παπανδή). Πράγματι υπήρχαν πάρα πολλές παλιές φωτογραφίες και πέτρινες επιγραφές. Κτισμένα ήταν αρκετά κομμάτια από καθίσματα με πόδια λιονταριών και στο εξωτερικό της εκκλησίας υπήρχαν ανάγλυφες μορφές της Άρτεμης αρκετά απλής τέχνης από τη ρωμαϊκή εποχή. Επάνω από την μορφή της θεάς, η οποία βηματίζει προς τα αριστερά από το βλέμμα του θεατή, την εσωκλείει ένας μισός κύκλος. Φορά ένα χιτώνα μέχρι τα γόνατα με ζώνη κάτω από το στήθος και περιδέραιο στις ωμοπλάτες. Τα χέρια είναι εκτεταμένα εμπρός και κρατούν έναν αναμμένο πυρσό. Πλησίον της τρέχει ένας σκύλος. Πάνω από την είσοδο υπάρχει μία ταφόπετρα μετέπειτα χρόνου. Κάτω από το κύκλωμα της εισόδου υπάρχει ανάγλυφο, με άνδρα και αγόρι να στέκονται ό ένας δίπλα στο άλλον, πατέρας και γιος, και να δίνουν το χέρι τους. Απεικονισμένοι είναι με την επιγραφή:

Αντίοχε Γαϊου Πρόκλε
χρηστέ χαίρε
Πρόκλε 'Αντιόχου Πρόκλου
χρηστέ χαίρε


Αρχή σελίδας 50

Τελικά έξω από την εκκλησία, της Παναγία Παπανδή, βρίσκεται ένα υψηλό μπλοκ 0,85 επί 0,28 με μια καθαρή επιγραφή που παρουσιάζω στον Πίνακα XVI, Nr.1.
 Η πέτρα βρισκόταν αρχικά  με ένα Άγαλμα του Ερμή σ ' έναν αμπελώνα και φέρει  την επιγραφή των εγκαινίων, την ελπίδα προς τον Βάκχο για μια καλή παραγωγή κρασιού καθώς επίσης και μια προσευχή προς στον Ερμή για πλούσια συγκομιδή.
 Εδώ φαίνεται  ο Ερμής ως προστάτης της σοδειάς σταφυλιών , όχι όπως  κατά την αρχική έννοια του Θεού ως εκείνου της βροχής, αλλά ούτε  και αργότερα που έγινε γνωστός ως δωρητής μιας  πλούσιας παραγωγής ,

1), μια τόσο ζωντανή μαρτυρία, όπως τη προσφέρει η πέτρα  της Πλαγιάς,  δεν έχει  βρεθεί μέχρι στιγμής ακόμη . Ειδικά στη λεσβία ποιήτρια
2) επίσης  ο Ερμής εμφανίζεται ως ΟΙΝΟΧΟΟΣ στους θεούς:
                                            Έρμάς δ΄έλεν όλπιν θεοις οινοχόησαι.
Οι  μετρική γραμμή αριστερά, είναι εδώ συγκεκριμένα αυτονόητη;
 Διαβάζουμε ως εξής: 
Ζήνος και Μαίας ερικύδεος άγλαον Έρμή
Ευκάρπου [στ] η [σ]εν [τονδ]ε επί φυταλίης
Βακχων Ζωους υιός -----ινη δια παντός
Άμπελος ωραίον καρπόν έχη βοτρύων
Άλλ’ ιλάος άναξ Ζωους γένος εύφρονι θυμώ
Σωζε διδούς αυτοίς άφθονον όλβον αεί.

«Η δύο γραμμές της αφιερωματικής επιγραφής προς τα δεξιά, η οποία  προφανώς είναι η πρώτη, προσφέρει ενάντια την ίδια στιγμή, πολλές δυσκολίες κατανόησης, το αποτέλεσμα είναι κατά πάσα πιθανότητα, όπως είπε και ο κ. σύμβουλος Βέργκ, κατά μία  επιφανειακή  μελέτη της επιγραφής, η χειροτονία ενός αντικειμένου» για τρεις θεές, οι δύο γυναίκες. Οι δύο με τα δακρυσμένα  μάτια ονομάζονται Άρίστα και Ζωή, πιθανώς θα ήταν η μητέρα ενός γιου του Βάκχου, ο οποίος και ο ίδιος να ονομαζόταν Βάκχος, και με αυτό το όνομα  φαίνεται να παρουσιάζονται στις μετρικές γραμμές της δακρυσμένης. Αντί  Ζωή, η μητέρα θα ονομαζόταν Ζωώ στους στίχους.
Ένα βουνό  κοντά στη Πλαγιά και με κατεύθυνση προς τη θάλασσα  ονομάζεται Πόλης .
Ο δάσκαλος δεν γνώριζε  τίποτα για αρχαία ερείπια στην περιοχή και για μια πόλη με αρχαιότητες να βρίσκεται εδώ κοντά.
 Έφυγα έτσι από τη Πλάγια, μετά τις αρχαιότητες που απαριθμήθηκαν στην εκκλησία, με κατεύθυνση για Ποταμό, το οποίο βρίσκεται κοντά στη  θάλασσα. Έχει ένα μικρό λιμάνι. Σε αυτό δεν δύνανται να αράξουν πλοία όταν επικρατούν ισχυροί νότιοι άνεμοι. Ωστόσο παρουσιάζει ανεπτυγμένη κυκλοφορία.
Στο λιμάνι δε βρισκόταν αρκετά μεγάλα  και μικρά πλοία .
Η μικρή πόλης έχει ωραίο θέαμα με ωραία νέα σπίτια, μεταξύ των οποίων  δύο σχολεία, ένα που δίδασκε την ελληνική και ένα τη γενική εκπαίδευση. Παρ΄όλα ταύτα εγώ προχώρησα ιππεύοντας  κατευθείαν προς  πάνω δια μέσου της κοιλάδας για το Πλωμάρι. Σε όλη τη διαδρομή μπορείτε να δείτε  βουνά όπου οι πλαγιές γύρω, γύρω  καλύπτονται μέχρι στη κορυφή  με ελιές. Κάθε δέντρο έχει μια  πεζούλα, μια ημικυκλική σύνδεση από πέτρες , οι οποίες  κρατούν το χώμα γύρω από κάθε κορμό . Από τα τρία  χωριά, Πλωμάρι, Πλαγιά και Πλωμάρι , ο  Ποταμός είναι ο παλαιότερος. Ενδοχώρα ζούσαν μέχρι πρόσφατα οι κάτοικοι για ασφάλεια κατά της πειρατείας. Κοντά στη Πλαγιά και στον Ποταμό,  οι κάτοικοι του Πλωμαρίου είχαν στους αγρούς, καλύβες, όπου πήγαιναν  κατά την διάρκεια της συγκομιδής της ελιάς. Τώρα η διαδικασία αυτή έχει τελειώσει εδώ και έτσι δημιουργήθηκαν παντού  οικισμοί. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται και στα άλλα ελληνικά νησιά.


Αρχή σελίδας 51

Τοποθεσίες κοντά στις παραλίες έχουν πλεονεκτήματα εφ΄όσον έχουν γίνει ασφαλής. Ο Ποταμός είναι σήμερα το κυρίως σημείο της γύρω περιοχής με σχεδόν αστική εμφάνιση. Το Πλωμάρι, ενάντια είναι ένα μικρό χωριό. Εγώ έμεινα το βράδυ στο Πλωμάρι, επειδή ήθελα απλώς την επόμενη ημέρα να επισκεφθώ από εδώ τα χωριά της Ιέρας. Ήταν νωρίς το πρωί όταν ξεκίνησα με συνοδεία του καφετζή , ο οποίος μου νοίκιασε  το άλογο του. Σύντομα ο δρόμος οδήγησε πίσω από το χωριό μέσα από βουνοπλαγιές με ψηλά πεύκα, κάτω από εμάς στα δεξιά το δάσος έριχνε  την πρωινή του  μπλε σκιά στο βουνό. Εν συνεχεία αρχίζουν οι ελαιώνες και τελικά μετά από ανηφόρες και κατηφόρες φθάσαμε στη κορυφή του βουνού, όπου ο συνοδός μου είπε, ότι εδώ χωρίζουν οι περιοχές του Πλωμαρίου και της Ιέρας. Κατηφορίζοντας προς τη Γέρα, αλλάζει μερικός η βλάστηση και κατά τη διαδρομή
παρουσιάζονται πυκνοί θάμνοι μυρτιάς, κουμαριές και άλλα. Απέναντι κάτω ο κόλπος της Ιέρας, μια στενή λωρίδα με βαθύ μπλε. Ολόκληρη η περιοχή γύρο από αυτόν, όσο έβλεπε το μάτι μου, ήταν ένας ενιαίος ελαιώνας. Πρώτα, φθάσαμε στο χωριό  Σκόπελο. Όλα τα χωριά μαζί εδώ γύρο από τον κόλπο ονομάζονται Ιέρα, έτσι όπως και Καλλονή ονομάζεται  το σύνολο των χωριών του άλλα κόλπου. Κοντά στο Σκόπελο με κατεύθυνση ΝΝW αλλά πιο κοντά στο χωριό Μισαγριό βρίσκεται ένα όμορφο βουνό με μάρμαρο, το οποίο ονομάζεται Παλιόκαστρο και βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί προς στην Αγιάσο. Εδώ υπάρχει ένα τοίχινο στεφάνι από πέτρες που συνδέονται με ασβέστη και δεν παρουσιάζει κανένα ίχνος Ελληνικής κατασκευής . Το επόμενο χωριό ήταν ο Παππάδος και στη συνέχεια ο Πλακάδος, όπου υπάρχει σε ένα ύψωμα το αποκαλούμενο Καστέλι , το οποίο δεν παρουσιάζει τίποτε σε μεσαιωνικό, όπως και εκείνα τα ερείπια στο Σκόπελο(εννοεί το Παλιόκαστρο).
1)    Εν αντιθέσει οδηγήθηκα σε μια  πλαγιά ενός λόφου πάνω από τον Πλακάδο όπου έπρεπε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους να υπήρχε ένα μεγαλοπρεπές οικοδόμημα. Η τοποθεσία ονομάζεται στη Μάνα, στη πηγή. Εκεί βρίσκεται πράγματι μια πηγή , μόνο που είχε στερέψει τον Αύγουστο, όταν βρισκόμουν εκεί. Η κυρίως τοποθεσία των ευρημάτων από μάρμαρο που υπάρχουν, βρέθηκαν στον κήπο ενός ονομαζόμενου, Φώτιος Γκριμάνι. Από τις πέτρες( μάρμαρα)  ένας ορισμένος αριθμός χτίσθηκαν στο Ναό του Αγ. Βλασίου στο Πλακάδο αφού προηγουμένως τις πελέκησαν και τις μεταμόρφωσαν.
Στους πρόποδες της πλαγιάς βρίσκονται μέσα σε ένα κήπο αρκετά κομμάτια, και άλλα αρκετά μεγάλα μπλοκ χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή ενός πηγαδιού.
Επίσης στη μικρή κοίτη του ποταμού, που ξεκινά από τη μάνα με κατεύθυνση για Πλακάδο, βρισκόταν ένα πόδι με γείσο και  συνημμένο περίγραμμα από μάρμαρο. Το υλικό είναι πάλι γκρι μάρμαρο. Οι μεμονωμένες πέτρες είναι αρκετά μεγάλες 1.80 μέτρα, 1.67, 1,50 κ.τ.λ.
Στο παραπλεύρως σκιαγράφημα σχεδίασα ένα κομμάτι θριγκό  και γείσο. Ένα δοκάρι ήταν διακοσμημένο με γιρλάντες και ροζέτες. Έξι μπλοκ παρουσίαζαν ωραίες, ομοιόμορφες και πλούσιες διακοσμήσεις, με μια σπείρα και από τις δύο πλευρές, με ένα κενό πεδίο. Σε ένα σημείο, είδα ακόμη και  πλάκες δαπέδου στην παλιά τους θέση. Το κτίσμα σύμφωνα με τα ακόμα υπάρχοντα ερείπια θα ήταν τεράστιο και μεγαλοπρεπή. Σύμφωνα με το σχήμα, τη κατασκευή και  τα στολίδια θα πρέπει να καταταχθεί στη Ρωμαϊκή περίοδο, αλλά όχι αργότερα. Πιθανότατα κατά την γνώμη μου, πρέπει να χρονολογηθεί  περίπου στη περίοδο του Αυγουστίνου. Το όλο κτίσμα μπορεί να ήταν μία Βίλα, 2) και 

1) Ο κ. καθηγητής Hopf μου έδειξε ένα χάρτη της Λέσβου από τον Rosaccios viaggio pag. 128, του 16.αιώνα, επί του υπάρχει ένα „Κάστρο ΓΕΡΟ“ το οποίο πρέπει να είναι ένα από αυτά τα φρούρια στην Σκόπελο ή Πλακάδο. Ο κόλπος εκεί ονομάζεται «Golfo Gieremia».
2) τίποτα δεν μιλάει για την αποδοχή ενός ναού για το Boutan, τον πρώτο, από τα ερείπια αυτά δεν δείνετε ένα το καθοριστικό μήνυμα. 


Αρχή σελίδας 52

 πιθανώς ο ιδιοκτήτης να πήρε από αυτά για  την εξοχική κατοικία, όπως ο νεότερος ο Πλίνιος από το Laurentinum . Ακόμη και τα ερείπια μαρτυρούν το μεγαλείο του  κτιρίου, όσο και η γύρω  ευγενική φύση. Το καταπράσινο  βουνό κατηφορίζει σε πεδιάδα με εκτεταμένους ελαιώνες και μόνο η στενή λωρίδα του κόλπου Γέρας τους διαχωρίζει  από τα βουνά της  Μυτιλήνης. Αγροτικός χώρος, για ανάπαυση. Η μικρή απόσταση της πρωτεύουσας είναι πάντα ευνοϊκή και ποιο κατάλληλη από  οποιαδήποτε άλλη περιοχή στη Λέσβο, όπως ευγενικό( ωραίο)  είναι και το περιβάλλον του κόλπου της Γέρας.
Είναι ένα άπειρο μαγευτικό  τοπίο με τους ελαιώνες  και  λεπτά λεύκη, με τα μονοπάτια μέσα από τους πυκνούς θάμνους της μυρτιάς  και τα βατόμουρα, και στη μέση  ήσυχα μπλε νερά , όπου επάνω αντανακλώνται τα  δασώδη βουνά.
 Σήμερα υπάρχουν τουλάχιστον τα σπίτια πλούσιων οικογενειών από τη Μυτιλήνη. Νομίζω επίσης ότι και το σπίτι του Πασά βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του κόλπου, 1) εκεί όπου ξαπλώνεται η Πρωτεύουσα.
Γενικά  οι άνθρωποι διαφημίζουν τη γευστικότητα των ψαριών και άλλων θαλασσινών του κόλπου που δεν  συγκρίνουμε μετά αλιευτικά  του κόλπου της  Καλλονής. Και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους έδιναν μεγάλη σημασία όπως βλέπουμε στο Πλίνιο 2)  κάτω στο κάμπο ισχύει και εδώ, όπως και στη Καλλονή ,ότι η ατμόσφαιρα είναι βαρεία , αλλά που εδώ φαίνεται ότι δεν γνώριζαν από ασθένειες όπως εκεί 3).
 Στο Πλακάδο αντέγραψα  από ένα αλλοιωμένο μάρμαρο μια επιγραφή που απευθύνεται σε μια κόρη του αυτοκράτορα   (TAF. XVH, 2 μάρμαρο. Επιγραφή περιοχή 0,14 μ. πλάτος, υψηλή 0,21): -Αφροδίτα το παιδί τω σεβαστώ θεώ Καίσαρος τά ευεργέτι. Μου πληροφόρησαν δε  ότι μια πέτρινη επιγραφή υπήρχε επίσης και σε ένα σπίτι . Απεφάσισα να διανυκτερεύσω εδώ  επειδή  περίμενα την επιστροφή του ιδιοκτήτη, που ήταν ένας Τούρκος. Όταν ήρθε ο άνθρωπος, μου συνέβη  , το ίδιο όπως και την Ερισσό. Μου ζητούσε πολλά χρήματα και μου επέτρεψε μόνο να δω λίγο τη πέτρα . Το μόνο που πέτυχα ήταν στο σκοτάδι  να αγγίσω τη πέτρα χωρίς άλλες πληροφορίες.
Ο θησαυρός αυτός ήταν μόνο μια  μικρή επιτύμβια στήλη με αέτωμα, σίγουρα από τη ρωμαϊκά εποχή  με την απλή επιγραφή του ονόματος του θανόντος κάτω από μια εικόνα.
Εγκατέλειψα κάθε περαιτέρω προσπάθεια και έφυγα το άλλο πρωί, χωρίς να πάρω κάποια αντιγραφή, παρ ότι ο Τούρκος με συνάντησε και κατέβασε την τιμή.
Διασχίσαμε   την περιοχή με την υπέροχη παραλία και φθάσαμε στο τέλος του κόλπου  βορειοανατολικά, όπου βρίσκεται μια διασταύρωση  της κυκλοφορίας προς την Αγιάσο. Η τοποθεσία αυτή  ονομάζεται το Ντιπ. Από εδώ πήρα τον πέτρινο εσωτερικό δρόμο χωρίς περαιτέρω διαμονή για την Αγιάσο, έως ότου εισέλθω στα  βουνά που ήταν καλυμμένα με ελαιώνες . Κατά μήκος του δρόμου συνάντησα  ένα θλιβερό θέαμα, παρόλο το μεγαλείο της γύρω  φύσης. Σε καλύβες ζούσαν  άνθρωποι με λέπρα οι οποίοι συνήθως  κατοικούσαν σε ένα άλλο απομονωμένο χωριό εκεί κοντά. Όπως μου αναφέρανε τα παιδιά τους τα έδιναν σε άλλα χωριά για να επιζήσουνε.
 Αυτές δε τις ημέρες, κατέβηκαν εδώ  κάτω , για να εκμεταλλευτούν τη συμπάθεια των περαστικών και να ζητιανέψουν τους πολλούς επισκέπτες, που πήγαιναν στο πανηγύρι στην Aγιάσο. Άνδρες και γυναίκες, νέοι και γέροι από όλες τις ηλικίες, ανάπηροι και πληγωμένοι ζητιάνευαν  με βραχνή φωνή. Κυρίως στις περιοχές του Πλωμάρι, λέγεται ότι βρίσκεται η φοβερή αυτή ασθένεια , η λεγόμενη λούβα, στη τουρκική ΜΕΣΚΙΝΗ. Σύντομα μετά από αυτή τη συνάντηση, βρίσκεται στο δεξί χέρι κοντά στο δρόμο μια πηγή  με  γάργαρα νερά τα οποία  συγκεντρώνονται αμέσως γύρω από αυτήν  σε λίμνη.

 (a. a. O. S. 300 f.); Η εικασία του , ότι η αρχαία πόλης Ιέρας βρίσκεται εδώ, δεν μαρτυρούν τα ερίπεια.
 Εγώ έχω μια άλλη γνώμη για τη θέση της Ιέρας.
1) Έχω ακούσει να ονομάζει ότι ο Kentron την περιοχή, ο Κέδρος την ονομάζει Anagnostis a. a. O. S. 134 Anm. 8. Ότι αυτός τον Roman του Longus λαμβάνει χώρα εδώ, είναι ένα μια δύσκολη προσπάθεια. Σημείωσε όμως:“ εις το μέρος τούτο ανασκαπτόμενα αναφαίνονται ενίοτε και ερείπια οικοδομών και κατά τη γνώμη των κατοίκων πλούσια ευρήματα." Πιθανώς υπήρχαν εδώ βίλες κατά την ρωμαϊκή εποχή.
2) Epist. II, 17, 28 στην περιγραφή του Laurentimun: mare non sane pretiosis piseibug abundat, soleas tarnenet squillas optimas egerit.


Αρχή σελίδας 53

Κάτω από τις σκιές των εκεί δένδρων υπάρχει ένας ήσυχος και ευπρόσδεχτος χώρος για διαμονή , από όπου δεν λείπει και το καφενείο. Η τοποθεσία ονομάζεται Καρίνι. Το μεσημέρι  βρέθηκα πάλι στην Αγιάσο. Επειδή σε λίγο θα άρχιζε  το πανηγύρι , υπήρχε αρκετή κίνηση γύρω από την εκκλησία. Σήμερα έφθασε και ο Δεσπότης οι δε ξένες οικογένειες θα διανυκτέρευαν έξω στο δρόμο.
Την επόμενη ημέρα απεφάσισα  να ταξιδεύσω πάλι  κάτω στις πεδιάδες της Γέρας, κυρίως για να ψάξω τον τόπο που ονομάζεται Χαλακές όπως  άκουσα  να λέγουν αρκετοί άνθρωποι η όπως το χ , Χαλατσές, όπως συνήθως το προφέρουν . Κάποιος μου έφερε την ετυμολογία  για το όνομα αυτό, ( αφού χάλασε ο τόπος).
 Άκουσα διάφορες αφηγήσεις  ότι εκεί βρισκόταν μια πόλη. Οι πληροφοριοδότες  μου έλεγαν και τον αριθμό των κατοικιών  και μου ζωγράφιζαν διάφορες φωτογραφίες με  διάφορους τρόπους,  όπως και στο Bogasi 1). Η ζωή και η κίνηση ήταν, μου έλεγαν,   όπως και  σήμερα στην πόλη, δηλαδή στην Κωνσταντινούπολη. Συνολικά λοιπόν κάπου βρίσκεται  αλήθεια. Οι Χαλακές είναι  τα ερείπια της παλιά Ιέρας .  Για την τοποθεσία της Ηραία δεν έχουμε καμία λεπτομέρεια από τις  παλιές πηγές, αλλά μόνο το όνομα Ιέρα , για το συνολικό όνομα  των  χωριών που βρίσκονται στον κόλπο με ίδιο όνομα 2)  υιοθετήθηκε σίγουρα σωστά παλιά από το Pococke 3). Πιθανό είναι επίσης, ότι αυτό ιδιαίτερα εύφορο και κατοικημένο  σήμερα με πολυάριθμα χωριά τοπίο, να είχε στα παλαιότερα χρόνια ένα  ασφαλές λιμάνι με  ένα αστικό κέντρο,  μόνο ότι αυτό δεν  μπόρεσε να  επιζήσει επί αρκετά χρόνια λόγου της  γειτονικής Μυτιλήνης, της ανερχόμενης δύναμης.
Όπως και η Aρίσβη   κοντά στα Μήθυμνα, έτσι και η Ηαίρα πιθανότατα  να καταστράφηκε από τη Μυτιλήνη  .
Αυτό που έχει απομείνει , είναι τα λόγια του Πλίνιος  4) et Agamede obiit et Hiera και τα ερείπια στις Χαλατσές.
Στις  24 Αυγούστου ξεκίνησα πάλι όπως και πρώτα  μέσα από τα βουνά για τον Παλαιόκηπο , ένα από τα χωριά της Γέρας και από εκεί δια μέσου της πεδιάδας να φθάσω στην παραλία του κόλπου  στο τόπο όπου στο πλάνο  ( Ταβ. Ι) έχω προσδιορίσει της Χαλακές.
Στο έδαφος δεν βρίσκονται κάποια μεγάλα ερείπια. Μόνο  πέτρινες κολόνες συναντά κανείς  εδώ και εκεί  κάτω  από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι προαναφερθείσες αναφορές των  κατοίκων  όμως  μαρτυρούν ότι εδώ βρίσκονται πάρα πολλά ερείπια, τα οποία παρουσιαζόταν στην επιφάνεια κατά την καλλιέργεια  των αγρών και τα οποία τα μετάφεραν στα χωριά της Γέρας και γιαυτό εξαφανιζόταν. Κατά καλή τύχη  λίγο πριν φθάσω εκεί είχαν βγάλει και παρατήσει σε ένα χαντάκι μια μεγάλη πλάκα με επιγραφή, την οποία προόριζαν να την μεταφέρουν στον Παλαιόκηπο , όπως μου είπαν. Μου ανέφεραν  ότι την βρήκαν επάνω σε ένα τάφο με οστά και την επιγραφή προς τα πάνω, . Η πέτρα ( Ταβ. XVII, 1-1,05 M ύψος, 0.38 το πλάτος της επιγραφής ,από τις δύο πλευρές έχει ένα ελαφρώς χαμηλότερο περιθώριο. η επιγραφή βρίσκεται το μεσαίο επίπεδο , μερικά γράμματα στο τέλος των γραμμών  γράφονται μέχρι την άκρη. Στην επιγραφή τιμάτε ο Rath και άνθρωποι, αλλά σίγουρα από τη  πρωτεύουσα Μυτιλήνη, την οποία πρέπει να είχε υποδουλώσει  κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Αναφέρεται ένας Bresos, ο γιος του Bresoυ, 




1) Η έκφραση αναλογεί  στο παλιό εύριπο
 2) Το παλιό ιταλικό Ναυτικό όνομα για το  porto Olivieri, που πάρθηκε μεγάλους ελαιώνες, δεν έπαιξε  κανέναν ρόλο στους κατοίκους.
3) Όπως επίσης και ο Plehn συμφωνεί a. a. O. S. 18. και έβαλε στο χάρτη του τη Ηαίρα στη περιοχή  σκάλα ,  στο Ντιπ , όπου δεν βρέθηκε κανένα ίχνος της τοποθεσίας. O Boutans  έχει τη γνώμη , ότι τα είπεια της Μάνας είναι η Ιέρα το έχω προαναφέρει.
4) n. h. V, 139.





Αρχή σελίδας 54

 ο οποίος κατείχε έναν αριθμό υπηρεσιών όπως (κισσοφορία, αγρονομία, βουλαρχία νομοφυλακία) και μια σειρά από άλλα γραφεία και γραφεία ιερέων του αιθέριου Δία , του ελευθέριος Άμμωνα, του Αδράστεια κ.τ.λ. Εδώ πρέπει ένας ιδικός να συμπληρώσει κενά που υπάρχουν επάνω στη πέτρα.
 Εκτός από την   ΑΡΤΕΜΙΣ αναφέρεται επίσης και ο Απόλλων ο Maλoεις . Ο  Bresos ήταν αρχίχορος, ιεροκήρυξ, ιεροθύτας, και περιηγήτας ήδη εδώ και σαράντα χρόνια χωρίς κάποια αμοιβή , όπως έπαιρνε ο προκάτοχος του . Ο χαρακτήρας πίσω από του οιικου φαίνεται να είναι το συνηθισμένο τελικό φύλλο από τις ρωμαϊκές επιγραφές. Απαριθμώ σε  συνέχεια τα ευρήματα που έκαμα στις  άλλες γύρο τοποθεσίες στη περιοχή Χαλατσές. Κοντά την επιγραφή του Bresos υπήρχε ένα  κομμάτι  παλαιάς επιγραφής τάφου (TAF. XVII, 3 0,40 μ. πλάτος), όπου το διατηρούμενο τέλος ανάφερε τη συνηθισμένη πληρωμή  ποινής  σε ιερότατο ταμείο τ σε περίπτωση παραβίασης του τάφου. Επίσης από της Χαλατσές πρέπει να είναι και ένα κομμάτι πέτρας που είδα στο Πέραμα . Αυτό προκύπτει από το περιεχόμενο της  επιγραφής. Επομένως είναι μια βυζαντινή έγγραφος απόδειξη, ότι τουλάχιστον μέχρι  αυτή την περίοδο, η περιοχή στις Χαλατσές ήταν κατοικήσιμη.
Ποίο πάνω από της Χαλακές κοντά σε ένα κήπο βρήκα ένα κομμάτι με επιτάφιο  ανάγλυφο με άνδρα να είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι και μία γυναίκα να κάθεται δίπλα του . Η τοποθεσία αυτή των ερειπίων βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγ. Θεοδώρου πάνω από τη σκάλα του Περάματος. Εδώ στην είσοδο  βρίσκεται  μια σαρκοφάγος, αγγείο (TAF. XVII, 4. 2,30 μ. μήκος), από μία  κοκκινωπή και γκρι πέτρα με μαύρες υπερβάσεις , όπου βρίσκεται μια επιγραφή σε πολύ καλή κατάσταση : Λούκιος Βαλέριος Διογένης ζων και φρονών κατεσκεύασαν το αγγείον αυτώ και τη γυναικί και τοις τέκνοις. Με αρκετά μεγάλη πιθανότητα, μπορεί να υποθέτει  ότι οι δύο προαναφερθείσες επιγεγραμένες πέτρες από το Πλακάδο, είναι από τα ερείπια στις Χαλατσές. Καμία από τις ενδείξεις που αναφέρω δεν μας δίνει το όνομα του χωριού, που περιλαμβάνουν τα ερείπια Χαλατσές. Σύμφωνα με τα δεδομένα και κατά μεγάλη πιθανότητα πρέπει να υπήρχε κατά τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή μια μεγάλη κοινότητα και κατά συνέχεια με την καταστροφή  της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας λόγου των μεγάλων κινδύνων , επειδή ο οικισμός βρισκόταν κοντά στη θάλασσα, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την περιοχή και μεταφέρθηκαν στα διάφορα γύρο χωριά. Αξιοσημείωτο είναι  ότι οι κάτοικοι διατήρησαν το όνομα Ιέρα και  μια μερική κοινή  διοίκηση.
 Τώρα  σε αντιστροφή όπου οι παραλίες  έγιναν  ασφαλείς, φυσικά όπως παντού στις ελληνικές ακτές, και επειδή από τη θάλασσα απομακρυσμένες κατοικίες  είναι άβολες, όπως μου είπαν,  ότι αρκετοί από τους κατοίκους των χωριών της Ιέρας  άρχισαν να κτίζουν σπίτια στο Πέραμα για την καλλιέργεια. Έτσι αρχίζει να αναβιώνει η παλιά  Ιέρα κοντά στη  στην θάλασσα .
Μετά από όλα αυτά δεν είναι δυνατόν να βρίσκεται η αρχαία ελληνική πόλη Ηραία σε μια προστατευόμενοι τοποθεσία - επειδή οι Χαλατσές βρίσκονται σε ανοιχτή πεδιάδα - ενδοχώρα σε υψηλότερη περιοχή. Δεν υπάρχει καμιά συγκεκριμένη υπόδειξη για αυτό, και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει θεωρηθεί  η Μάνα  πάνω από το Πλακάδο, όπως έκανε ο Boutan, ως ρωμαϊκό οικοδόμημα μιας αρχαίας ελληνικής πόλης.
Στην τιμητική  επιγραφή του  Bresos πρέπει   η  βόλλα  και  ο δάμος όπως αναφέρθηκε,  κατά μεγάλη πιθανότητα να συσχετισθεί με τη ΜΥΤΙΛΗΝΗ και όχι με τα ερείπια και τις πέτρες που βρέθηκαν. Ο ελευθέριος ως πρόσθετο όνομα του Άμμωνα θα μπορούσε να κρατάει από  την αλεξανδρινή εποχή και να συσχετίζεται με την ονομασία της Μυτιλήνης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ο Πλίνιος την ονομάζει  ελεύθερη πόλη. Μετά την εξέταση  των  ερειπίων  Χαλακές  και κάποια οδοιπορία μέσα από τους  κοντινύς κήπους, πήγα  τη νύχτα σε ένα από τα Μαγαζιά  στη σκάλα του Περάματος. Αυτό είναι το γνωστό επίνειο  για τα χωριά Ιέρας, όπως η σκάλα στο Ντιπ για την Αγιάσο. Όπως λέει και το όνομα  Πέραμα, με το πλοίο περνάς στο αντίθετο μέρος του κόλπου, στη νοτιοανατολική χερσόνησο της Λέσβου.Αυτό παρέχει τη συντομότερη σύνδεση μεταξύ των χωριών της Ιέρας με τη Μυτιλήνη. Κατά τη βραδινή συζήτηση στο Πέραμα,  άκουσα για το πέτρινο άγαλμα μιας  κοπέλας, έξω, κοντά στη νότια ακτή στη περιοχή που λέγεται Τάρτ.


Αρχή σελίδας 55

 Λένε ότι ένα κορίτσι καταζητήτω  από τους Τούρκους και με τις προσευχές της μετατραπεί σε πέτρα . Ένας αρκετά ίδιος μύθος συνδέεται με  τη  γυναικεία φιγούρα  επάνω σε ένα πέτρινο τάφο στη  Θάσο. Απεφάσισα , να ακολουθήσω τα λεγόμενα, παρά ότι, μετά πόδια η διάβαση προς  το μέρος αυτό είναι δύσκολη  και η μετάβαση με το πλοίο διαρκεί 6 ώρες με την επιστροφή.
Με το πλοίο περάσαμε τη στενή έξοδο , που συνδέει  την εξωτερική θάλασσα με το κόλπο της Ιέρας  με κατεύθυνση στο κόλπο της Καλλονής Οι βαρκάρηδες παρακολουθούν το ρεύμα το οποίο το πρωί έρχεται μέσα και το απόγευμα εξέρχεται από το κόλπο.
 1). Όλο το ταξίδι τελείωσε με φοβερή απογοήτευση σε σχέση με τους κύριο σκοπό; η ΚΟΠΕΛΛΑ είναι απλά ένα φυσικό παιχνίδι, ένα κενό με  λευκή σκιά  ενός βράχου, η οποία διαμόρφωσε τη φαντασία του βαρκάρη για  το κορίτσι. Επιστρέφοντας το Πέραμα έφυγα, δια μέσου  ΠΑΠΠΑΔΟΥ, για την Αγιάσο όπου βρισκόταν το κεντρικό σημείο παραμονής μου.. Το ταξίδι δάρκισε τρεις και μισή ώρα εν αντιθέσει όπου ή κάθοδος διαρκεί 3 ώρες.
 Το βράδυ, έκανα μια βόλτα μέσα στο πλήθος της εκκλησία. Ένα μέρος το επισκεπτών κοιμόταν στην ύπαιθρο, στους διαδρόμους  της Μητροπόλεως και ένα μέρος  χόρευε στην αυλή, με  κλαρίνο και  με δύο μεγάλα τύμπανα. Μια  πολύ συναρπαστική  και διαπεραστική μονότονη μουσική. Εκτός από τους  μεγάλους, εξασκούσαν τα πόδια τους στο χορό και τα μικρά  τα αγόρια  .
 Εγώ δεν πρόκειται να περιμένω  το πανηγύρι , που θα γινόταν την επόμενη ημέρα,  27 Αυγούστου νέας χρονολογίας,.
Έτσι απεφάσισα να αναχωρήσω την άλλη ημέρα το πρωί με  μεγάλη απογοήτευση του υπηρέτη μου.



Εικόνες και διαγράμματα που αναφέρονται δεν τις μετέφερα  από το γερμανικό κείμενο.


Η βιογραφεία του Κονζε υπάρχει στο wikipedia.